SOS: Txikizizioa hasi da Iruña-Veleian

Nola da posible? Nola eskatu geniezaioke bertan kontu aldundiari, ahaldun nagusiari, azkenean berea da-eta ardura, ezta?



Bittor

Gaztelu Plaza II eta EAJ-EA-K egindakoa. Eta ezker abertzalea muturik, Aralar izan ezik. Gora euskadi astakalkuta!!

Xehetasun gehiago hemen eta hemen

Ahaldun nagusia arduradun nagusia, ezta?

Iruña-Veleiako hondeamakinaren desastrearen irudiak 100 m. luze eta 1,5 sakoneran

Irudi gehiago

Ea, ea... zuetakoren bat arkeologoa al da? Taknikari bezala unibertsitateko katedradun baten lana baloratzerik ba al du? Mesedez, industen hasi den taldeak horra iristeko zer egin duen ez dakit, baina uste dut beren interes nagusia aztarnategiaren ustiaketa zientifikoa dela... Hau Gaztelu plazakoarekin alderatzen duenak ez daki Iruñekoa obra baten presiopean egindako lan "arkeologikoa" izan zela, eta Iruña-Veleiakoa, aldiz, ikerketa indusketa da: eta hori alde galanta da arkeologoarentzat. Ez dago inolako daturik txikiziorik gertatuko dela jakiteko eta ezta indusketaren zuzendariak datu arkeologikoak galtzeko interesik duela susmatzeko. Kontrola behar da, baina adituei patsadaz eta behar den bezala lan egiteko aukera eman behar zaie.

TXIKIZIZIOA AURRERA DOA (hemen argazkiak)

Atzo arratsaldez geure begiekin konfirmatu ahal izan genuen: tonelada askoko hondeamakina bat ari da "exkabatzen", bi kamioi handiren laguntzaz. Dagoeneko 100 metro luze eta 2 metro zabal (lau ere bai zenbait lekutan) zanga bat egin dute. Argazkietan ikus daitekeenez, metro bete eta metro eta erdi ere sakondu dute zenbait lekutan, estratoak hautsiz eta, inolako zalantzarik gabe, pieza arkeologikoak apurtuz eta zakartegira eramanez. Gorago esan bezala, Nuñezek berak erredaktaturiko Planean, gehienera ere 50 cm sakonduko zutela eskabadoraz esaten zen. Gauza jakina da 30 cm-tik aurrera ukitu gabeko estratoak agertzen direla inguru horretan. Argazkietan garbi ikusten dira palak hautsitako estrato horiek. Dirudienez, hilabetez horrela jarraitzeko asmoa du Nuñez jaunak. Egun batean langintza hau egin badu, atera kontuak. Gaur Plataformak salaketa bat jarriko du epaitegian eta prentsaurreko bat emango aztarnategiaren ate nagusian, eguerdiko 12etan. Hau ez al da ondarearen aurkako delitu bat? Eta nola deitzen zaie delituegileei eta hauek babesten dituztenei?

Julio Nuñez EHUko katedraduna, arkeologo doktorea eta Iruña-Veleiako Zuzendaria berria, oso lan fina eta eraginkorra egiten ari da aztarnategian. Bi egunean, exkabadora eder baten laguntzaz, mila metro karratu inguru induskatu du eta arlauzadun terraza bat eta beste hainbat gauza aurkitu. Argazki hauetan ikus dezake munduak arkeologiaren arloan eredu bihurtzeko bidean dagoen langintza.

Idoia Filloy arkeologoak, Eliseo Gilekin batera 14 urtez aztarnategiko indusketak zuzendu zituenak, iritzi-artikulu hau argitaratu berri du beren webgunean (veleia.com)



DESTRUCCIÓN PATRIMONIAL EN IRUÑA-VELEIA

Artículo de opinión de la arqueóloga Idoia Filloy Nieva.

Llevo unos días con un estado de ánimo que varía entre la indignación y la tristeza. Dirán ustedes que ése es problema mío y tendrán razón. Pero la causa que lo ha provocado no es, en exclusiva, problema mío. Me explico.

Hace unos días han dado comienzo nuevas excavaciones en el yacimiento de Iruña-Veleia, que suponen de facto la materialización del Plan Director elaborado y dirigido por Julio Núñez, con el apoyo incondicional de la diputada de Cultura Lorena López de Lacalle y la aprobación del actual equipo de gobierno foral.

Pero, nada más iniciarse los trabajos, lo que se nos había prometido como un proyecto científico y metodológico sin mácula, se ha convertido –en mi opinión- en motivo de denuncia pública y judicial. Y me vuelvo a explicar.

Es la finca 98 en la que se han iniciado los trabajos, previstos en una extensión de unos 17.000 m2. En esta zona, gracias a la fotografía aérea llevada a cabo por nosotros, se conoce la existencia de una densa red de estructuras, claramente visibles desde el aire, dadas las sombras que proyecta el crecimiento diferencial de la vegetación, que trazan toda una trama urbana conservada bajo tierra. Por otra parte, en el año 2006, nuestro equipo –bajo la dirección de Eliseo Gil y de quien suscribe- llevó a cabo 13 sondeos estratigráficos que mostraron la existencia, en esta finca, de un riquísimo patrimonio arqueológico subyacente de época romana y prerromana. Pudimos comprobar cómo, bajo una capa de remoción agrícola de unos 30 cm. de media, comenzaban a aparecer restos arqueológicos romanos intactos, con estratos y estructuras a los que se asociaban abundantes materiales. Muchos de los sondeos superaban ampliamente los 2 m. de profundidad, siendo de formación completamente arqueológica.

Sin embargo, el Plan Director de Núñez, contempla la eliminación mecánica con maquinaria de alto tonelaje, de 50 cm. de potencia de tierra en 14.000 m2 de finca, estimándose un desalojo 7.000 m3 de tierra. El propio Plan admite lo arriesgado de una actuación así, por la posibilidad de afección a niveles de interés arqueológico, en caso de no extremarse las precauciones.

Por tanto, con los datos disponibles de forma previa y siendo conscientes del riesgo, nos preguntamos cómo se pudo plantear dentro del Plan una intervención mecánica que, dados los resultados de nuestros trabajos, iba a afectar sin remisión a unidades estratigráficas intactas de época romana. ¿Qué ha ocurrido ahí? Porque Núñez debiera conocer dichos trabajos, que cuentan con una extensa Memoria científica que recoge exhaustivamente todos los datos y resultados obtenidos, cuyas copias están depositadas en Diputación, Gobierno Vasco y Ayuntamiento de Iruña de Oca. Ignorarlos supone una irresponsabilidad total e implicaría que, conscientemente, se ha proyectado la eliminación de patrimonio arqueológico intacto sin la necesaria documentación. Esto es muy grave.

Pero lo peor ha tenido lugar cuando han comenzado los trabajos de campo, esto es, cuando se ha puesto en marcha la eliminación mecánica de tierras. Y ello porque, no sólo se han rebajado los 50 cm. de profundidad previstos de antemano, sino que en muchas zonas se ha excavado más de 1 m. de potencia con maquinaria pesada. El seguimiento de los trabajos que estos días ha hecho la Plataforma SOS Iruña-Veleia, y la documentación fotográfica obtenida (consultable en www.sos-irunaveleia.org) nos ha permitido comprobar horrorizados como, de facto, se ha producido una gravísima destrucción irreversible de patrimonio arqueológico de época romana. En las fotografías se ve claramente, cómo la excavación mecánica no sólo ha afectado a estructuras sino que se han eliminado potentes estratos arqueológicos, con lo que se ha perdido de forma irreparable importantísima información arqueológica, fundamental para la reconstrucción de la secuencia cronológica del yacimiento, así como los materiales asociados. Incluso hay una zona en concreto donde se ha puesto al descubierto un suelo enlosado romano, a más de 1 m. de profundidad y me pregunto ¿dónde están los niveles arqueológicos de ocupación, los derrumbes, o lo que tuviera encima? Este descubrimiento hubiera sido una buena noticia si se hubiera localizado en condiciones, pero en la forma en que se ha hecho sólo queda lamentarse por la pérdida de los datos que hubieran sido imprescindibles para la datación de su uso (puesto que se ha eliminado lo que tenía encima).

La sensación que se tiene es que se ha querido llegar hasta las estructuras arqueológicas (salieran a la profundidad que salieran), como si el objetivo primordial fuera ofrecer, en el menor plazo posible de tiempo, una amplia zona con construcciones a la vista. Pero su cumplimiento, tan rentable mediáticamente, se estaría haciendo a costa de la adecuada documentación del patrimonio subyacente y de los restos romanos no estructurales (estratos y materiales) que son, precisamente los que constituyen la base de datación para la arqueología. Y ello porque se ha eliminando, sin más consideración, toda la tierra que tenían encima las estructuras, sin tener en cuenta que de ésta, sólo los 30 cm. superiores eran de remoción agrícola y, por tanto, los únicas susceptibles de eliminación mecánica. El resto debiera haber sido excavado con una metodología arqueológica adecuada.

Recordemos también que en esta finca encontramos varios de los denominados grafitos excepcionales, tanto en superficie como en 3 de los sondeos estratigráficos, con lo que la excavación mecánica de esta zona, supondría la eliminación de pruebas para una posible futura investigación en un proceso judicial.

Por lo tanto mi opinión como arqueóloga experimentada, que suscribiré ante las instancias que sean necesarias, es que se está dando una flagrante destrucción del Patrimonio arqueológico del yacimiento de Iruña-Veleia que se conservaba intacto. Y en unos pocos días más, el nivel de afección será aún mayor si alguien no interviene y hace algo. Pienso que excavar como se está excavando aquí, está destruyendo de forma grave e irreversible su patrimonio subyacente.

Por tanto, este escrito constituye una denuncia pública de lo que, en mi opinión, es un grave atentado contra nuestro Patrimonio y solicito a las instituciones públicas responsables que actúen en consecuencia y que no consientan algo así.

Por otra parte, a la denuncia ante el Juzgado interpuesta por la plataforma Sos Iruña-Veleia, se suma ahora la nuestra.

Uste nuen hau euskarazko foro bat zela. Oker, dirudienez.

Pruden: hau ez da foro bat. Hau weblog kolektibo bat da, 2001. urtetik martxan, eta euskaraz da, noski, ondo dakizun bezala. Hori bai, beti argitaratu izan dira aipuak erdarazkoak.

Kasu honetan, errazagoa zatekeen aipu txiki bat egin (akaso), eta lotura eskaini Filloyren artikulua dagoen toki batera.

Argazkiak agertarazteko ere ez da hain zaila. Ikasi HTML edo adi testu egituratuaren instrukzioei. Adibidez, hemen beheko hau, non itxura guztien arabera induskailuaren palak kendutako lurrak harrizko aztarna berriak agerrarazi dituzten, edo, behintzat, aztarna batzuen ondo-ondoan sartu dira makinak.

Testu nagusia 3 lerro, euskaraz. Aipua 90 lerro, gaztelaniaz. Baina hau euskarazko weblog bat da, jakina. Zertarako esan beste ezer?



Baina lasai, ulertu dut mezua.



Beraz, agur, ez dizuet gehiago molestatuko.



Barkatu eragozpenak.

Pentsa denok berdin hasiko bagina, aurkezpeneko 2-3 lerroren ondoren gaztelaniazko gutunak eta paragrafoak itsasten!

Nik uste Sustatun debekatu egin beharko zenituzketela X lerrotik gorako erreferentziak, berdin euskarazkoak edo gaztelaniazkoak, eta "errazagoa zatekeen" horrekin ez nago konforme, "errazena" kopiatu eta itsastea delako askorentzat.

Beraz, bi proposamen:

1. Gaztelaniazko testurik onartu ez, esaldi solteren bat ez bada.


2. Erantzunei luzera muga bat jarri eta estekak egitea bultzatu

Atzo, agintariek Iruña-Veleia berriro ireki zuten egunean, hondeamakinak lanean jarraitzen zuen. Bideoa hemen

Hemen bideoa:

UPN, PSOE edo PP balitz astakeri honen arduraduna, uste dut beste gauza batzuk arituko ginatekela entzuten, baina klaro, arduradunak "abertzaleak" dira...

Epaileak frogak egiteko eskatu omen ditu piezaren gainean. ¿SOS aldekoa izango ote den?.

Guardia zibilak izando dira arduradunak…SOS alkedokak izando ote diren?





Oraindik guardia zibila azalduko da esanez egiazkoak direla, et, abertzale askok : ezetz eta ezetz..….gora eskadi astakalkuta!!!





Argi ibiliez kero bestela batzuei eskubitik trailer trikorniodun luze bat (“vehicule Longo”) aurreratuko zitzaie,eta ziztu batean gainera. Eskubitik..eta intermintenteari jo gabe, noski.

Azken egunotako zurrumurrua egi bihurtu da: epailearen aginduz ostraken analitikak burutuko dira. Elexpuruk iragarri zuen eta atzoko hedabide gehienetan azaltzen da, batzuetan argiago, beste batzuetan lotsagarri.

Kuriosoa da: faltsutzaileek eskatu dituzte frogak. Eurek ordainduko dituzte eta pozik daude pieza "faltsuak" aztertuko dituztelako. Aldundia, ostera, urduri. Kuriosoa.

Txikizioaren eta milaka M3ko hondakinen bideoak:

Iruña-Veleia txikizioaren bideo berriak 2010-7-25

Iruña-Veleiako milaka M3ko hondakinetan zenbat grafito? Zabortegia bideoa

Asteburuan azaldu ziguten (#15) nola ari diren makinak Veleia garbitzen. Orain beste pare bat bideo grabatu dituzte. Garbi ikusten da eskabadorak barren-barreneraino heldu direla. Lan arkeologiko fina!

Hona hemen bideo pare bat eta horietan dauden azalpenen laburpena euskaratuta:

• 98. ingurunean ari dira lanean. Aire-argazkiek erakusten zuten hor azpian egitura garrantzitsuak zeudela. Alderdi horretan 13 sondeo daude eginda. 30 cm-tik behera hasten ziren estratu arkeologikoak.


• Beheko egituretara heltzeko biderik bixkorrena aukeratu dute: hondeamakina hartu eta barrena jo arte sakondu. 30 cm ez ezik, metro bete kendu da; zenbait tokitan baita gehiago ere.


• Bidean, jakina, estratu arkeologiko guztiak suntsitu dituzte.


• Ez hori bakarrik: beheko egituretan ere kalte handiak sortu dituzte (makinak egitura zatiak ere puskatu dituelako).


• Arduradunek esaten dute dena "kontrolpean" dagoela, baina lan horietan ez da ikusten ez katarik, ez markarik, ez seinalerik, ez inolako kontrolik.

Ezer ez da ondo egingo Iruña Veleian? Erromatar Jainkoren baten madarikazioren bat ote?

Batek dio arkeologoa dela, eta horrekin badirudi bere iritziak gehiago balio duela, besteak euskalduna delako hobe litzatekeela euskerazkoa ez dena ez jartzea... arraioa! hemen denok dugu zerbait esateko. ba nire ustea apalean, Nuñez-en EGO haundi hori, bere "arqueologia de gestion"-era ohituta egotea(gora Mariturriko EZEREZA), eta orain arteko indusketa metodo geldoarekin "haustearen" nahia (eta nola hautsi ere) izan dira guzti honen errudun. 30 zm-tik 50 zm sakontzea igual ez da ain grabea, baino tonelaje haundik eskabadora bat mosaiko baten gainean ibiltzea(nahiz eta hau 50 zm-tara egon) bai dela SUNTSITZAILEA eta oso isila gainera. Egitura baten harri bat puskatu eta horri bideo bat egitea bastante sentsazionalista irudizen zait. batez ere horrelako 500.000 harri daudenean, eta behin induskatutakoan euripean uzten baditu nuñez jaunak askoz gehiago okertuko baita haien kontserbazio egoera liken, goroldio eta euriekin. Baina ezin ahaztu gabe utzi ostaken asuntoa... faltsuak direla, ez direla, Nuñezi bost axola zaiola dirudi, zergaitik ez ditu ba "ustez azaldu" ziren lekuetatik 2-3 metro ingurura sondeak egiten, zerbaiten beldur Nuñezito? leku txarrera sartu haiz, edo hobe esanda, modu txarrean sartu haiz leku onera... hobe eskabazio hau zuri ere atragantatzen bazaizu, zuri eta zu ENTXUFATU zaituenari, noski, hau guztiaren ardura arabako diPUTAZIOArena baita.

Aurrekoari... eritziak edonork eman ditzake, baina baloraketa teknikoa eta benetan doitua diziplina horretan lan egiten duenak soilik eman dezake. Eta weblog honetan profesional baten lanari buruz ari zarete. Zergatik ez zoaz indusketaz indusketa zuzendariaren irizpideak zalantzan jartzera? Bizi zaren etxea egiteko arkitektu eta injinerien neurketa eta diseinuen fidagarritasuna zalantzan jartzen al da? Eta iturriko ura edangarri egiteko zentruetan lan egiten duten kimikariena? Arkeologoa izatea ez da tonboletan oparitzen... Auzibidean jarri badute, legelariek behar diren kontsultak teknikari bati egingo dizkiote eta ez weblog honetan eritziak ematen dizkioten bati.



Eta suntsitzailea den edo ez... barkatu baina indusketa bat beti da suntsitzailea. Arkeologoak egin behar duena da ondo identifikatu eta errejistratu eta, industen jarraitzeko estrukturak kendu behar baditu, kendu. Eta lurrazpiko estratuak ez dira denak antropikoak: lur geruzak makinaz atera izanak ez du esan nahi erromatar garaiko giza aztarnarik deuseztu duenik. Makina pisutsuen lana arkeologoak kontrolatzeko modua lan egiten duen bitartean ikuskatzea da. Ez dut Núñez ezagutzen eta ez dut defendatu nahi (nik ere susmoak ditut bere "jugadari" buruz), baina errugabetasun-presuntzioa ere hor dagoela uste dut. Arkeologo batek indusketa bat nahita hondatzea biologo batek baleak akabatzea bezala da, eta hau Nuñezi baina baita Gil eta Filoyri aplikagarria da. Ez dut uste zientzilari bat horrelako altxorra (aztarnategi osoari buruz ari naiz) hondatu eta bere karrera hankaz gora botatzeko gauza izan daitekeenik. Batez ere bi lantaldeak aspalditik beren ospea sendotuta izan dutenea: gehiegi dute galtzeko.



Egunotako kasuan: makinak erauzitako estratuetan aurretik nahasi gabeko materialerik atera al da? Zergatik gelditu ditu makinak irudietan agertzen diren harriak eta geruzak agertu direnen? Agian aurretik makina gelditzeko arrazoi zientifikorik topatu ez duelako? Leku guztietan jeitsi al da metro bete edo gehiago? Zergatik ez?



Hori bai, guztiz ados nago (faltsutasun susmoa azaleratu zenetik pentsatu dut gauza bera) indusketak ostrakak agertu diren koadroan aldamenean hasi behar zirela, nazioarteko arkeologo, epaile, notari edo behar denaren ikuskapenarekin, noski. Gai honetan hartu diren erabaki gehienak hanka sartzeak izan dira, dudarik gabe. Eta nire galdera (duela 2 urtetik bueltaka dabilkidana): Aldundiko arkeologo teknikariak non daude? Bat kalera botatzearekin erantzukizunak amaitu al dira? Ez al dute neurririk lan arkeologikoen benetakotasuna ziurtatzeko...? Oso gauza grabea da hori... non daude beren txostenak? Itoizen abestiak dioen bezala: phuntzionariat.

Guztiz ados ia lehengo arkeologoak esan duen guztiarekin. Soilik gauzatxobat. Nik uste dut publiko orokorrak ez dakiela zein den indusketa bat baimentzeko eta ikuskatzeko prozedura, baino konfidantzan, curriculum-ean eta metodologia egokian oinarrituta dago oinarrritua dago.

hau da , baimena jasotzen duen profesionalak, nahiko ziurtatuta izan behar du bere gaitasuna eta baldintza batzuk bete behar ditu. baino Foru Aldundiek ez dute nahikoa pertsonala, baimentzen diren indusketa guztiak ikuskatzeko.

Nik ez dakit nahikoa ikuskatu zuten Iruña-Veleiako aztarnategia Arabako Diputazioko arkeologoek, baino "larrutik" ordaindu zuen aurreko Arabako arkeologia Museoko zuzendariak.

Konparazio bat egiteko, Trafikoko zuzendaria, istripu batean oinezko bat bere autoarekin hil duenaren gida baimena sinatzeagatik kalera bidaliko balute, zer irudituko litzaiguke? Ba hori gertatu zitzaion aurreko museo zuzendariari.Hori justua al da?

Orain 1,5 m. sakondu duenean hondeamakinak Diputazioko arkeologoak han ez bazeuden zer egin behar da? Gurutziltzatu?

Baita zera ere !!.



Konparazio hobeagorik ez al duzu aurkitu, Sagastiberri?.

Trafiko zuzendariarena. Edo Diputazioak ez duela arkeologorik aski. Ez dit balio, erantzunkizuna disimulatzeko ere ez dit balio.



Zenbat indusketa ote daude bada oraintxe bertan martxan Araban?. Diputazioa ber bertan ez egonik ere, Nuñez jaunaren makinaren zarata eta zalaparta sumatuz, zenbat behar da Gasteizetik Iruña-Okara?. Erran nahi da, jendearen bulla sumatuta, zertan ari ote diren begiratzera bederen. Begiratzea aski bai da, egindakoa zakarkeria hutsa dela ohartzeko. Hori bai: begiratzea, eta ikusi nahi izatea.



Kontxo, ez ikusiarena egin nahi bada...badakizu, garai ederrak dira aitzakiak bilatzeko: pertsonala ez nahikoa, oporrak, bestak...

Investigación plena en Iruña-Veleia. Xabi Otsoa de Alda. DNA

Iruña Veleiako aztarnategia gero eta hutsago baina zabortegia gero eta handiago. 2010-8-8 grabatutako bideo bat

Julio Nuñezek jarraitzen du aztarnategia husten, Lorena Lopez Lacalle kultura diputauaren baimenarekin.

Agian laster bi mila urteko aztarnategiaren lekuan, zabortegi erraldoi bat besterik ez dute utziko.

Kataluniako tv3-eko saio bat *Sota Terra* (lur azpian).
3 egun irauten dituen indusketarekin zalantza arkeologiko bat argitzen dute astero.

Ni engantxatu nau, hemen adibidez Cabrera de Mar-en eginiko programa, berau k.a. II. mendean herri ala hiri erromatarra (Ilturo) izan zen argitzen saiatzen dira:

Agian Nuñez eta konpainia Doraemonizatutako etb3-rako euskal bertsioa prestatzen Araba aldean? Bide batez, eskabadorak erabiltzearen arrisku eta onurak ikus daitezke.