Aztarna paleolitikoak Sketchfab 3D biltegi digitalean
3D modelo digitalen biltegia da Sketchfab. Era guztietako proiektuak ikusten dira bertan: arkitekturako elementuak, diseinu industrialak, kultura popularreko pertsonaiak, artelanak... Baina baita ere zientzialariek kargatutakoak, eta horien artean: antzinako gizakien artelan eta tresnen aztarnak bereziki ikusgarri geratzen dira. Besteak beste, Joseba Rios Garaizar adituak Euskal Herrian aurkitutakoak.
Joseba Riosek igo dituen piezak azken aldi Euskal Herrian dokumentaturiko aztarnategi inportanteenetako batekoak dira: Aranbaltza (Barrika, Bizkaia). Bertan bizi izan ziren Neandertalek zurezko tresnak erabiltzen zituztela deskubritu da, eta hemen duzue pieza horietako baten modeloa. Lurra zulatzeko eta industeko erabili zuten neandertalek makila zorrotz hori, zuztarrak edo beste jaki batzuk eskuratzeko, agian.
Joseba Riosen beste modelo honek, adibidez, anotazioak ere baditu. Levallois pieza bat da, neandertalek garatutako tekniko litiko aurreratuenarekin egindakoa. Goiko ilustrazioa modelo honetatik atera dugu. (Bide batez, aste honetan ekin diote Aranbaltzako indusketa sasoi berriari, ea zer aurkitzen duten!)
Beste bilduma zoragarri bat, Alemaniako hegoaldeko Suabiako aztarnategietakoa da. Aterpe batzuen modeloak egin dituzte, baina bereziki zoragarriak dira hezurretan egindako animalien irudiak (batzuk antropomorfoak ere). Adibide eder bat, lehoi hau:
Hemen kapsulatutako irudiak tridimentsionalak dira. Handitu eta pasatu sagua gainetik, edozein norabidetan mugitu ahal izango dituzu piezak.
/cache/Udako-Ola-2024_1_small_content.jpeg)
Arkeologian eta ondare gaietan ikusten diren modelo hauek Fotogrametria teknika erabiliz egin dira gehienbat. Fotogrametria egiten denean argazkiak ateratzen zaizkio objektuari (edo paiari drone bat erabiltzen bada ) bere ingurune osoan, edo azalera osoari ateratzen zaio objektua batez ere planoa denean (paretak, lurrazalak). Ondoren argazki horiek guztiak batzen dira 3D modeloa egiteko.
Modelo horiek hainbat helbururako erabil daitezke: jokuetan integratu, errealite birtualeko paisaia batean integratzeko, 3D museo birtualak egiteko, 3D inpresorekin erreprodukzioak egiteko, indusketa baten topografia egiteko azalez azal, mikrotopografia analisiak aplikatzeko, etab. Itxaso Azkunek adibidez, Artxuan, Kuartangon aurkitu zuten burezur baten 3D modeloa erabilita pertsonaiaren berrerikitze bat egin zuen (https://www.ondarebabesa.com/2014/02/17/trabajos-en-artxua-kuartango-alava/).
Sketchfab-en Euskal Herriko beste bilduma batzuk egiten eta igotzen ari dira pixkanaka:
- https://sketchfab.com/santacrizmv - Nafarroako Eslabako Santa Criz erromatar hiria
- https://sketchfab.com/aranzadi - Nafarroako Irulegiko gaztelua eta bertan aurkitutako materialak
- https://sketchfab.com/maccvirtual - Nafarroako Corteseko Brontze amaiera eta Burdin Aro hasierako herriaren museo birtuala.